تاثیر اشتباه در شخص یا شخصیت در جنایت بر نفس
الموضوعات : حقوق جزا و جرمشناسی
1 - حقوق
الکلمات المفتاحية: اشتباه , اشتباه در شخص , اشتباه در شخصیت , جنایت بر نفس,
ملخص المقالة :
قتل نفس و سلب حیات از انسان از مهم ترین جرایم علیه اشخاص است و در همه جوامع با واکنش شدید و در نظر گرفتن مجازات هاى سخت براى قاتلان همراه است. در نظام حقوقى اسلام مجازات قتل در صورتى که عمدى و عدوانى باشد، قصاص است و از این مجازات در قرآن کریم به عنوان منشا حیات جامعه یاد شده است .جرایم علیه اشخاص از جمله مباحث مهم حقوق کیفری اختصاصی است که به دو بخش جرایم علیه تمامیّت جسمانی و جرایم علیه شخصیّت معنوی تقسیم میشود.در این بین جرایم علیه تمامیّت جسمانی (مثل قتل، قطع عضو، جرح، ضرب، سقط جنین) نسبت به جرایم علیه شخصیّت معنوی (همچون توهین، افترا، قذف، نشر اکاذیب و…) از اهمّیت بیشتری برخوردارهستند .در بین جرایم علیه تمامیّت جسمانی، جرم قتل نیز از همه مهمتر است چرا که بنا به تعریف، قتل عبارت است از سلب حیات از انسان زنده. به این ترتیب جرم قتل، با ارزشترین موهبت الهی به انسان را که همان جسم و جان او باشد، از وی میگیرد. بنابراین در همة نظامهای حقوقی دنیا، جرم قتل از اهمّت قابل ملاحظهای برخوردار میباشد و به خصوص برای نوع عمدی آن مجازاتهای سنگینی همچون اعدم یا حبس ابد در قوانین کیفری کشورهای مختلف پیشبینی شده است.امّا در بررسی انواع قتلها، گاهی با مصادیق و مواردی مواجه میشویم که در آنها قاتل بر اثر «اشتباه در شخص مقتول» (اشتباه در هدف) یا «اشتباه در شخصیّت مقتول» (اشتباه در هویّت) مرتکب قتل شده است.
• ابن بابویه ، محمدبن علی (شیخ صدوق) ، الخصال، جلد ۲، مترجم محمد باقر کمره ای ، 1385 .
• .ابن بابویه ، محمدبن علی (شیخ صدوق) ، التوحید، مصحح : خلیل الله مسائلی 1394
• اردبیلی ، محمدعلی ، حقوق جزای عمومی ج1، نشر میزان ، چاپ هفتادم ، 1401تهران .
• اردبیلی، محمد علی؛ حقوق جزای عمومی جلد 2 چاپ هفتادم ، 1401 نشر میزان .
• آقابابایی ، حسین ، قتل نفس به اعتقاد مهدورالدم بودن مقتول ، فصلنامه مجله فقه اهل بیت (ع)، ج22.
• جعفری لنگرودی، محمد جعفر؛ ترمینولوژی حقوق ، تهران ، گنج دانش 1378، چاپ اول .
• حر عاملی ، محمدبن حسن ، وَسائِلُالشّیعه اِلی تَحصیلالمَسائِل الشّرعیّه، ناشر : کتابچی ، تهران 1386، جلد ۱۵.
• رأی اصراری 7/7/1371
• شاملو احمدی، محمد حسین؛ فرهنگ اصطلاحات و عناوین جزایی،/ تهران، نشر دادیار، 1380، چاپ اول .
• شاملو احمدی،محمد حسین ، دادسرا و تحقیقات مقدماتی ، نشر دفتر تبلیغات اسلامی .
• صادقی ، محمدهادی ، حقوق جزای اختصاصی-جرائم علیه اشخاص ، چاپ 21،تهران 1394، بنیاد حقوقی میزان ،ص291
• صادقی ، محمدهادی ، حقوق جزای اختصاصی-جرائم علیه اشخاص ، چاپ 21،تهران 1394، بنیاد حقوقی میزان عمید ، حسن ، فرهنگ عمید ، انتشارات جاویدان ، 1343
• عوده،عبدالقادر: حقوق جزاي اسلامي،مترجم: ناصر قربان نيا و ديگران،ج 2،نشرميزان، چاپ اول،1373.
• غفوری ، احمد ، شرح آزمونی قانون مجازات اسلامی ، نشر آریاداد، تهران 1401، نوبت97 .
• قانون آیین دادرسی کیفری
• قانون مجازات اسلامی
• گلدوزیان ، ایرج ، محشای قانون مجازات اسلامی ، تهران 1394، انتشارات مجد .
• مزروعی ، رسول ، شرح مبسوط قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، قصاص ، ج 1، چاپ اول ، قم 1394، موسسه دایره المعارف فقه اسلامی ، ص244
• میر محمد صادقی ، حسین ، جرائم علیه اشخاص ، چاپ نوزدهم ، ویرایش سوم ، تهران 1394، بنیاد حقوقی میزان ، ص378
• میرمحمد صادقی ،حسین ، حقوق جزای عمومی 1، انتشارات دادگستر ، چاپ دوم 1400، تهران .
• نجفی ، محمد حسن ، جواهرالکلام فی شَرح شَرایع الاِسلام، نشر جامعه مدرسین قم ، جلد۴۱ .
• وليدي، محمد صالح ، مسئوليت كيفري ، انتشارات اميركبير، چاپ سوم، 1382.