بررسي کتاب ايضاح الخير المحض و تأثير آن در تاريخ فلسفه اسلامي
الموضوعات : ریشهشناسی مکاتب و آراء فلسفی در ادوار قدیم و جدید
1 - دانشگاه شهيد مدني آذربايجان
الکلمات المفتاحية: برقلس فلسفه اسلامي فيض ,
ملخص المقالة :
کتاب الخيرالمحض برگرفته از پايههاي الهيات برقلس برغم حجم کمش بهمراه اثولوجيا بيشترين تأثير را در فلسفه اسلامي برجاي نهاده است. برقلس در اين رساله مسائل را در حوزههاي علت اولي، عقول و نفوس مطرح کرده که نزد فيلسوفان مسلمان پذيرفته شده است. برقلس با طرح چهار بخشي علت اولي، وجود، عقول و نفوس در نظريه جهانشناختي صدور مبتني بر فيض و تقسيم هريک از عقول و نفوس به اولي و ثانوي و طرح آنها براساس جايگاه وجودي و شرافتشان از نظريه صدور فلوطين فاصله ميگيرد. با ترجمه کتاب الخيرالمحض به عربي بعلت سازگاري بيشتر آن با انديشههاي ديني و وحياني فيلسوفان مسلمان، حضوري پر رنگ نزد آنان يافت؛ بگونهيي که در مواردي عين الفاظ و عبارات الخيرالمحض در آثار آنان آمده است مانند رساله في المعالم الاهيه عامري، اما نزد بقيه، اصول و مبادي و مسائل الخيرالمحض با صورتبندي جديدي آمده است. ما در نوشتار حاضر تلاش ميکنيم تا تأثير آن را نزد فيلسوفان مسلمان اثبات نماييم.
ابن سينا، المبدأ و المعاد، باهتمام عبدالله نوراني، مؤسسه مطالعات اسلامي دانشگاه مک گيل، 1363.
ابن سينا، الالهيات من کتاب الشفاء، تحقيق حسن زاده آملي، قم، دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه، چ 1.
ابن سينا، الاشارات و التنبيهات، همراه با شرح خواجه نصير طوسي، قم، نشر بلاغه، ج 3، چ 1، 1375.
ابننديم، محمدبن اسحاق، الفهرست، ترجمه محمدرضا تجدد، تهران، انتشارات اميرکبير، چ 3، 1366.
بدوي، عبدالرحمن، الافلاطونيه المتحدثه عندالعرب، کويت وکاله المطبوعات، چ 3، 1977.
برقلس، ليکايوس، الايضاح في الخيرالمحض، در مجموعه الافلاطونيه المتحدثه عند العرب، 1977.
برقلس، اسطوخوسيس، در مجموعه الافلاطونيه المتحدثه عند العرب.
خليفات، سحبان، رسايل ابوالحسن عامري، تهران، مرکز نشردانشگاهي، چ 1، 1375.
طباطبايي، سيدمحمد حسين، بداية الحکمة، قم، مؤسسة النشر الاسلامي، 1364.
عامري، ابوالحسن، رسايل ابوالحسن عامري، تهران، مرکز نشردانشگاهي، چ 1، 1375.
فارابي، ابونصر، آراء اهل المدينة الفاضله، تحقيق البير نصري نادر، بيروت، دارالمشرق، چ 2، 1986.
فارابي، ابونصر، السياسة المدنيه، تحقيق فوزي متري نجار، بيروت، انتشارات کاتوليکيه، 1964.
فارابي، ابونصر، فصوص الحکم، تصحيح شيخ فريد رخ ديتريصي، چاپ شده در الثمرة المرضية في بعض الرسالات الفارابيه، ليدن، 1889.م.
فارابي، ابونصر ، عيون المسائل، تصحيح شيخ فريد رخ ديتريصي، چاپ شده در الثمرة المرضية في بعض الرسالات الفارابيه، ليدن، 1889.م.
کندي، يعقوب بن اسحاق، رسايل الکندي الفلسفيه، تحقيق عبدالهادي ابوريده، بيروت، دارالفکر العربي، 1950.م.
مرحبا، محمد عبدالرحمن، الکندي الفلسفته منتخبات، بيروت، منشورات عويدات، چ 1، 1985.م.
نصر، سيدحسين، تاريخ فلسفه اسلامي، تهران، انتشارات حکمت، ج 1، چ 1،1383.