Gnostic Education Based on Intensifying Existential Knowledge in Mullā Ṣadrā’s View
Subject Areas : ملاصدراپژوهی و اندیشۀ حکمت متعالیه
Hossein Soltani Esferizi
1
,
Mohammad Bidhendi
2
,
Mahdi Ganjvar
3
1 - PhD candidate of Transcendent Philosophy, University of Isfahan, Isfahan, Iran
2 - Associate Professor, Islamic Philosophy and Kalam Department, University of Isfahan, Isfahan, Iran
3 - Associate Professor, Islamic Philosophy and Kalam Department, University of Isfahan, Isfahan, Iran
Keywords: Education, gnosis, gnostic education, intensifying knowledge, Mullā Ṣadrā,
Abstract :
The present paper, following a descriptive-analytical method, seeks to explain the goals and levels of gnostic education based on the intensifying existential knowledge and its implications in the Transcendent Philosophy. Based on his philosophical foundations, Mullā Ṣadrā considers knowledge commensurate with existence and subject to its rules, including intensity. Emphasizing the correspondence between the human existential levels and the levels of being, as well as considering knowledge, truth, and happiness as the structures of intensifying knowledge, Mullā Ṣadrā depicts a new image of human beings and the quality of the training of human souls while providing a new outlook on knowledge. In his philosophy, education is of different types, with the highest level being gnostic education, which itself contains multiple levels. The various stages of this kind of education are realized one after another for the perfection of the human soul. Therefore, in their educational journey, Man attains a superior level of existence and truth at each level of training through intensification in knowledge and, at each level of existence, they develop an understanding commensurate with it and attain a degree of happiness and pleasure appropriate to that perception. This perfectional process continues in this manner until attaining the ultimate goal of gnostic education, which is the knowledge of God and subsistence with Him. Research findings indicate that the pattern of “gnostic education based on intensifying science” possesses certain features and implications, such as universality, gradedness, and intensifying features, and acknowledges multiple gnostic intuitions and discoveries, without the mentee falling into the trap of relativism and pluralism.
قرآن کریم.
امین¬الرعایا، مرآت؛ جوان آراسته، امیر؛ افراسیابپور، علیاکبر؛ خسروی، حسین (1396) «تربیت عرفانی از منظر علامه طباطبایی»، عرفان اسلامی، شمارة 59، ص100ـ85.
بهشتی، سعید؛ ناظر حسین¬¬آبادی، مسلم (1391) «تربیت عرفانی براساس حکمت سینوی (مفهوم، مبانی، اصول، روش¬ها)»، حکمت سینوی، شمارة 16، ص107ـ91.
بیدهندی، محمد (1393) «درآمدی بر فلسفه علم وجودی ملاصدرا»، راهبرد، شمارة 71، ص216ـ195.
جوادی آملی، عبدالله (1389) رحیق مختوم، قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1390) عین نضاخ، تحریر تمهید القواعد، قم: اسراء.
حسنزاده، داوود (1390) «اسفار اربعه در عرفان اسلامی»، حکمت عرفانی، شمارة 2، ص 39ـ9.
حقیقت، لاله (1400) «بررسی ظرفیتهای علم اشتدادی در اندیشه ابن¬سینا»، پژوهش¬های فلسفی و کلامی، شمارة 2، ص192ـ173؛ DOI:10.22091/JPTR.2021.6996.2547.
خادمی، عزت؛ گلآقایی، معصومه (1389) «تربیت عرفانی از دیدگاه سهروردی»، تأملات فلسفی، شمارة 5، ص56ـ37.
خمینی، سیدروحالله (1376) شرح چهل حدیث، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
سیدفاطمی، سیده زهره (1397) بررسی مبانی و اصول تربیت عرفانی، براهنمایی هادی وکیلی و رضا الهیمنش، پایاننامه مقطع دکتری، دانشکده تصوف و عرفان اسلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب.
شانظری، جعفر (1390) ترجمه و شرح کتاب المبدأ و المعاد ملاصدرا، ج2، بخش معادشناسی، قم: دانشگاه قم.
قاطع، رضوانه؛ شانظری، جعفر؛ گنجور، مهدی (1401) «تأملی بر آرمانشهر اقتصادی بر مبنای علم اشتدادی در نظرگاه ملاصدرا»، فلسفه و کلام اسلامی، شمارة 2، ص412ـ391؛ DOI: 10.22059/jitp.2022.345731.52336.
قیصری، محمدبن داوود (1375) شرح فصوص الحکم، تهران: علمی و فرهنگی.
محبی، مصطفی؛ نتاج، محمدابراهیم (1394) «تأثیر خیال در مکاشفات صوری از دیدگاه صدرالمتألهین»، آیین حکمت، شمارة 32، ص115ـ87.
مصلح، جواد (1389) ترجمه و تفسیر کتاب الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة ملاصدرا، تهران: سروش.
مظلومی¬زاده، کمال (1396) «بررسی مبانی هستی¬شناختی تربیت عرفانی بر اساس مکتب تربیتی نجف اشرف»، اسلام و پژوهشهای تربیتی، شمارة 1، ص36ـ19.
ملاصدرا (1378) المظاهر الالهیة فی اسرار ا لعلوم الکمالیة، تصحیح و تحقیق سیدمحمد خامنه¬ای، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ملاصدرا (1380) الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعة، ج2، تصحیح و تحقیق مقصود محمدی، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ملاصدرا (1381الف) کسر اصنام الجاهلیة، تصحیح و تحقیق محسن جهانگیری تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ملاصدرا (1381ب) المبدأ و المعاد، تصحیح و تحقیق محمد ذبیحی و جعفر شاه¬نظری، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ملاصدرا (1382) الحکمة المتعالیة فی الأسفار الأربعة، ج9، تصحیح و تحقیق رضا اکبریان، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ملاصدرا (1383) الحکمة المتعالیة فی الأسفار الأربعة، جلدهای 1، 3، 4، 8، تصحیح و تحقیق غلامرضا اعوانی، مقصود محمدی و علیاکبر رشاد، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ملاصدرا (1384) شرح الاصول الکافی، ج1، تصحیح و تحقیق رضا استادی، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ملاصدرا (1386الف) مفاتیح الغیب، تصحیح و تحقیق نجفقلی حبیبی، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ملاصدرا (1386ب) ایقاظ النائمین، تصحیح و تحقیق محمد خوانساری، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ملاصدرا (1389الف) تفسیر القرآن الکریم، تصحیح و تحقیق محمدخواجوی، محسن پیشوایی و محسن بیدارفر، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ملاصدرا (1389ب) اسرار الآیات و انوار البینات، تصحیح و تحقیق حمدعلی جاودان، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ملاصدرا (1391) الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة، تصحیح و تحقیق سیدمصطفی محقق داماد، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ملایی ایولی، محمد؛ فهیم، علیرضا؛ فهیم، محسن (1395) «اسفار اربعه در حکمت متعالیه، عرفان و قرآن»، الهیات قرآنی، شمارة 6، ص109ـ89.
هاشمپور، آیسودا؛ بیدهندی، محمد (1399) «بررسی ظرفیتهای علم اشتدادی نزد سهروردی و ملاصدرا»، فلسفه و کلام اسلامی، شمارة 2، ص563ـ547؛DOI: 1022059/jitp2020.299377.523191 .
یزدانپناه، سیدیدالله (1388) مبانی و اصول عرفان نظری، قم: مؤسسة امام خمینی (ره).